اخیرا ساختاری مبتنی بر دی‌ان‌ای برای حمل دارو بمنظور درمان موثر سرطان ارائه شده است که نسبت به داروهای رایج اثرات جانبی کمتری دارد در حالی که به دلیل توانایی حمل دوز بالا از عوامل ضد سرطان، اثربخشی آن روی تومور بیشتر است.

به گزارش پایگاه فراخوانهای علمی پژوهشی کشور (callforpapers.ir) فناوری‌ نانو دی‌ان‌ای یک حوزه بسیار کارا برای تولید داروی‌های شیمی‌درمانی است که می‌توان از آن برای رهاسازی مستقیم دارو به درون سلول‌های سرطانی استفاده کرد. مشکل اصلی محققان این بود که نانوساختارهای دی‌ان‌ای به سختی می‌توانند سلول‌های سرطانی را از سلول‌های سالم تفکیک دهند. از دیگر مشکلات این حوزه این است که هزینه تولید این داروها بسیار بالا بوده، مقدار دوز حمل دارو توسط این نانوساختار کم است و همچنین مواد سمی توسط این نانوساختار به جای می‌ماند که اثرات جانبی بدی روی بیمار دارد.

محققان دانشگاه فلوریدا موفق به ارائه ساختاری از جنس دی‌ان‌ای شدند که قادر به حمل داروی ضد سرطان و عوامل تصویربرداری به درون تومور است. این نانوساختار می‌تواند دوز بالایی از دارو را با دقت بسیار بالا به درون سلول سرطانی ببرد، بدون این که از خود نانوخوشه‌های سمی به جای بگذارد. چنین ساختاری به مثابه کلید طلایی در حوزه تولید داروی ضدسرطان محسوب می‌شود.

«ویهونگ تان»، رهبر این تیم تحقیقاتی می‌گوید: بیشتر راهبردهای مورد استفاده مبتنی بر نانوذرات معدنی است، این نانوذرات بعد از حمل دارو و رهاسازی آن، در بدن باقی می‌مانند. این نانوساختار مبتنی بر دی‌ان‌ای که ما ساختیم، دارای فرآیند تولید ارزان و ساده است و می‌تواند به صورت هدفمند سلول سرطانی را مورد هدف قرار دهد. علاوه براین، این نانوساختار قادر به حمل مقدار زیادی دارو بوده و کاملا زیست سازگار است.

این نانوساختار از رشته‌های بسیار کوتاه دی‌ان‌ای ساخته می‌شود که با تنیده شدن در هم، موجب تشکیل ساختار سه بعدی بزرگی می‌شود. در انتهای این ساختار، یک رشته اپتامر وجود دارد که به عنوان لوکوموتیو این ساختار عمل می‌کند. این لوکوموتیو با استفاده از فرآیند زیست‌شیمیایی می‌تواند سلول‌های سرطانی را پیدا کند. در پشت این لوکوموتیو زیستی، یک مخزن حاوی داروی ضدسرطان یا عوامل زیستی برای تصویربرداری است.

نکته جالب توجه در این ساختار این است که می‌توان اپتامرهای مختلفی را به آن اضافه کرد در نتیجه از این ساختار برای درمان تومورهای مختلف استفاده کرد. در این پروژه، از این ساختار دی‌ان‌ای برای درمان سرطان کبد و ریه استفاده می‌شود.

نتایج نشان داد که اثرات جانبی این دارو بسیار کمتر از داروهای رایج است، زیرا با دقت بالایی می‌تواند تومورها را از سلول‌های سالم تشخیص دهد.

برای تجاری‌سازی این دارو به تحقیقات بیشتری نیاز است.