کتاب «باستان‏شناسی پیش از تاریخ بین‌النهرین» نوشته دکتر حسن طلایی از سوی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت) منتشر شده است.

به گزارش پایگاه فراخوانهای علمی پژوهشی کشور، مطالعه و بررسی فعالیت‌های عتیقه‎جویی، شبه باستانی و باستان‏شناسی در بین النهرین که فصل اول این کتاب را تشکیل می‎دهد، حاکی است میراث بسیار غنی این منطقه از اوایل قرن نوزدهم میلادی تا اواسط قرن بیستم به طور مستمر به وسیله ماجراجویان، عتیقه‏جویان و شبه باستان‎شناسان کشورهای غربی غارت و به موزه معروف آمریکا و اروپا انتقال داده شده است.

از اواسط قرن بیستم فعالیت‌های باستان‏شناختی با هدف یافتن ریشه‌های فرهنگی اشیای غارت شده شکل منظم‎تری گرفت. در این راستا به عمد تلاش شد، حاکمیت پیشینه فرهنگی بین النهرین در دوران پیش از تاریخ و تاریخی به طور مستقل و بدون تأثیر‏پذیری از مناطق پیرامونی و در خلأ در نظر گرفته شود.

بدین ترتیب سرزمین بین‌النهرین بدون توجه به تفاوتهای منطقه‎ای موجود در آن به عنوان کانون و مرکز اصلی پراکنش فرهنگ‌ها و تمدن‌های آسیای غربی در تمام دوران‌های پیش از تاریخ و تاریخی تلقی شود. به واقع این تلاش‌ها در راستای نظریه «انتشارگرایی» که به اعتقاد نگارنده یک نظریه استعمار نو است، صورت می‎گرفت.

بین النهرین: باستان‏شناسی و جغرافیا، پارینه سنگی بین النهرین، نوسنگی بین النهرین، دوران مس سنگ (کالکولتیک) بین النهرین، عناوین فصول چهارگانه این کتاب را تشکیل می‎دهند.

دوران پارینه سنگی در جنوب غرب آسیا، آغاز نوسنگی، سنت سفالگری سامرایی، پیکرکهای نوسنگی بین النهرین، مرحله آغازین دوران مس سنگ، پراکندگی جغرافیایی سفال‌های حلف، یافته‏های دیگر حلف و مرحله ثانویه دوره مس سنگ (عبید) بین النهرین از جمله عناوین و موضوعات مورد بحث در این کتاب هستند.

این کتاب را انتشارات سمت در 232 صفحه برای نوبت اول منتشر کرده است.